Ngay cả trong thời đại công nghệ thông tin với sự phát triển vượt bậc của tin học văn phòng thì việc ghi chú thủ công bằng tay vẫn chứng tỏ được những ưu thế riêng không dễ gì thay thế được. Ghi chú bằng tay giúp ta có ấn tượng mạnh hơn từ đó mà nhớ lâu hơn. Sử dụng bút viết và giấy mực tiện lợi ở mọi lúc, mọi nơi. Ghi chú buộc ta phải chủ động suy nghĩ trong quá trình tiếp nhận thông tin.
Tuy nhiên, không phải ai cũng thực sự biết áp dụng cách ghi chú thủ công một cách hiệu quả nhất!
Câu thần chú vạn năng: ĐỪNG CHÉP HẾT- HÃY CHỌN LỌC
Đầu tiên, không có một phương pháp ghi chú nào là hoàn hảo cho mọi trường hợp. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất mà bạn cần ghi nhớ là: ĐỪNG CHÉP HẾT- HÃY CHỌN LỌC.
Không nên:
- Ghi chú toàn bộ nội dung nghe được/ thấy được.
- Ghi chú lượng kiến thức quá lớn.
Nên:
- Tóm tắt.
- Tập trung vào ý chính.
- Sử dụng các ký hiệu đầu dòng.
- Sử dụng các từ viết tắt.
- Để chừa khoảng trống phù hợp giữa các ghi chú.
- Ghi chú lại đầy đủ và cụ thể tiêu đề, tên tác giả, số trang… để có thể tìm lại sau này.
Có vô vàn những mô hình ghi chú phù hợp với phong cách và nhu cầu của bạn. Dưới đây là 7 phương pháp ghi chú thông minh mà bạn có thể áp dụng.
1. Phương pháp dàn ý (The Outline method)
Phương pháp Outline hay còn có tên gọi khác là Skeleton Prose, đây là phương pháp ghi chú phổ biến nhất dành cho sinh viên đại học. Nó giúp sắp xếp thông tin trong một biểu mẫu có cấu trúc khoa học, tiết kiệm thời gian tìm kiếm và chỉnh sửa.
Như tên gọi của mình, phương pháp này yêu cầu bạn cấu trúc các ghi chú dưới dạng một dàn ý bằng cách sử dụng các dấu chấm tròn đại diện cho các ý chính và ý phụ. Khi bắt đầu ghi chú, ta viết các ý chính ở ngoài cùng bên trái của trang giấy và các ý phụ sẽ lần lượt được thêm vào bên dưới ý chính.
Nên và không nên sử dụng phương pháp này khi nào?
Phương pháp này có thể sử dụng để ghi chú trong mọi tình huống nhưng nó sẽ đạt hiệu quả cao nhất đối với các môn học có cấu trúc bài giảng rõ ràng.
Ưu điểm
- Làm nổi bật các ý chính của bài giảng theo một cấu trúc logic.
- Dễ sử dụng và tăng sự tập trung của người dùng.
- Giảm thời gian xem lại và chỉnh sửa.
- Giúp bản ghi chú của bạn có cấu trúc rõ ràng và dễ hiểu.
Nhược điểm
- Không phù hợp với các môn như Toán và Hóa bởi có sự kết hợp của các công thức và bảng biểu.
- Không hiệu quả nếu cấu trúc bài giảng không rõ ràng, rối rắm.
Cách sử dụng phương pháp dàn ý
- Ghi theo từng đề mục: Ý chính (main topic) => Ý phụ hoặc khái niệm chính (sub topic or key concept) => Ý bổ sung cho ý phụ (supporting details)
- Ghi lại các thông tin trong lúc học trong lớp hoặc khi bạn đọc sách giáo khoa
- Sau khi kết thúc lớp, kiểm tra lại phần ghi chú, nếu cần thiết thì viết lại.
2. Phương pháp Cornell
Đây là một phương pháp ghi chú đặc biệt, hữu hiệu trong hầu như tất cả các trường hợp. Thứ khiến phương pháp này đặc biệt hơn các phương pháp khác là ở cách bố trí của nó. Phương pháp Cornell thường chia một trang giấy thành 3 hay thậm chí là 4 phần, với 1 hàng ở đầu trang, 1 hàng ở dưới cùng và 2 cột ở giữa. 30% diện tích trang giấy sẽ dành cho cột bên trái và 70% còn lại dành cho cột bên phải.
Toàn bộ thông tin, kiến thức được học trên lớp sẽ được ghi chú vào cột bên phải. Còn cột bên trái thì được dùng cho các câu hỏi, ghi chú, gợi ý đối với nội dung bài học. Và sau buổi học, bạn nên dành ra một vài phút để tổng kết kiến thức vào hàng cuối của trang, điều này không chỉ giúp bạn ghi nhớ tốt hơn mà nó còn thuận tiện khi cần xem lại bài giảng hay chỉnh sửa thông tin.
Nên và không nên sử dụng phương pháp này khi nào?
Phương pháp Cornell phù hợp cho mọi trường hợp cần ghi chú, bao gồm cả các cuộc họp và thảo luận.
Ưu điểm
- Giúp ghi chú, xem lại và sắp xếp thông tin, ghi chú nhanh hơn.
- Tổng kết, tóm tắt thông tin một cách có hệ thống.
- Giúp học tập, tiếp thu thông tin mới hiệu quả hơn trong một thời gian ngắn.
- Giúp trích xuất các ý chính của ghi chú.
- Giảm thời gian xem lại bài.
Nhược điểm
- Trang viết cần được chuẩn bị trước khi buổi học bắt đầu.
- Tốn thời gian để làm quen, trích xuất và tổng hợp các ý chính.
Cách sử dụng phương pháp Cornell
- Chia trang giấy của bạn thành 3 phần: 3-4 dòng cuối cho mục Tóm tắt (Summary), vẽ một đường thẳng chia phần còn lại thành 2 phần, bên trái khoảng 1/3 dành cho Gợi ý (Cue), và 2/3 bên phải dành cho Ghi chú (Notes).
- Bắt đầu viết ở phần Ghi chú (Notes): viết bài giảng tại lớp hoặc phần ghi chú khi bạn đọc sách. Sau đây là những mục cần ghi chú:
- Ý chính, ý phụ
- Ngày tháng, con người, nơi chốn quan trọng
- Biểu đồ, đồ thị
- Công thức
- Ví dụ, mô phỏng
- Điểm mạnh, điểm yếu
- Khi học xong, đọc sơ lại phần bài giảng (notes) và ghi những từ khóa Gợi ý vào cột bên trái ngang với phần ghi chú: từ quan trọng, tiêu đề, ngày tháng, tác giả. Bước này giúp bạn nhanh chóng tìm ra được vị trí của từng phần, cũng như ý chính của phần đó.
- Bước cuối cùng, bạn tóm tắt cả trang Ghi chú vào phần Tóm tắt bên dưới theo ngôn ngữ của bạn, hoặc có thể trả lời 2 câu hỏi sau:
- Tại sao thông tin này quan trọng?
- Bạn rút ra được kết luận gì?
Phương pháp Cornell là phương pháp tốt để ghi chú NẾU như bạn thực sự dành thời gian để ôn lại phần ghi chú. Phương pháp này tóm tắt và viết lại cho bạn nên bạn không cần tốn thời gian viết lại các ghi chú lần nữa. Nhưng phương pháp này có thể rất mất thời gian cho học sinh. Bạn có thể tạo mục Tóm tắt vào trang cuối cùng để tóm lại toàn bộ bài giảng (có thể là một trang tóm tắt dài).
3. Phương pháp đóng hộp (The Boxing method)
Ưu điểm
- Giúp ghi chú, xem lại và sắp xếp thông tin, ghi chú nhanh hơn.
- Tổng kết, tóm tắt thông tin một cách có hệ thống.
- Giúp học tập, tiếp thu thông tin mới hiệu quả hơn trong một thời gian ngắn.
- Giúp trích xuất các ý chính của ghi chú.
- Giảm thời gian xem lại bài.
Nhược điểm
- Trang viết cần được chuẩn bị trước khi buổi học bắt đầu.
- Tốn thời gian để làm quen, trích xuất và tổng hợp các ý chính.
4. Phương pháp tạo bảng (The Charting method)
Đây là phương pháp lý tưởng đối với các việc ghi chép các loại dữ liệu dưới dạng dữ kiện và thống kê, cần phải học thuộc lòng. Thông tin sẽ được sắp xếp thành nhiều cột, tương tự như một bảng tính và mỗi cột đại diện cho một danh mục giúp dễ dàng so sánh các hàng với nhau.
5. Phương pháp bản đồ (The Mapping method)
Khi nội dung bài giảng đặc biệt nhiều, phương pháp bản đồ là lựa chọn phù hợp cho bạn. Nó giúp sắp xếp các ghi chú bằng cách chia thành các nhánh, cho phép bạn thiết lập mối quan hệ giữa các ý với nhau. Bắt đầu bằng việc viết chủ đề chính ở đầu trang sau đó đi theo hình rễ cây, chia các ý/chủ đề phụ xuống bên dưới ý chính.
6. Phương pháp sơ đồ tư duy (Mind Mapping)
Mindmap có thể sử dụng khi cần ôn bài trước khi thi, bằng cách gom lại các ý chính và ý nhỏ; khi đọc sách…
7. Phương pháp tiếp cận 8 hướng (8Q Matrix)
Phương pháp tiếp cận 8 hướng giúp suy nghĩ, phân tích tìm giải pháp, cách giải quyết vấn đề hay chuẩn bị lập kế hoạch. Bạn có thể sử dụng phương pháp tiếp cận 8 hướng để tìm câu trả lời và giải quyết các vấn đề.
Mình là Phương Thanh – mình từng trải qua cảm giác hoang mang, lo lắng trước các kỳ thi quan trọng, mình thấu hiểu tâm trạng và nguyện vọng của các em. Vì vậy mình quyết định lập blog tuyensinh1.edu.vn để chia sẻ kinh nghiệm học tập, ôn thi và các kỹ năng cần thiết giúp các bạn chinh phục các kỳ thi quan trọng. Tìm hiểu thêm nhé!
